کرومیت |
این کانه در اصل مخلوطی از اکسیدهای آهن (یا منیزیم) و کروم با ترکیب شیمیایی (Fe,Mg)Cr2O4 است. این کانه، یکی از دو مهمترین کانهی منبع فلز کروم محسوب میشود. فروکروم (آلیاژ آهن – کروم) و فلز کروم، دو محصول اصلی از پالایش کانهی کرومیت هستند. برای تولید فروکروم، کرومیت عموما توسط آلومینیوم و یا سیلیسیم احیا میشود در حالیکه برای تولید فلز کروم قبل از مرحلهی احیا، آهن توسط تشویه و لیچینگ جدا میشود.
دو کشور آفریقای جنوبی و قزاقستان، حدود 50 درصد از ذخایر کل جهان که استخراج کرومیت از آنها صرفهی اقتصادی داشته باشد را دارا هستند. تولیدات جهانی معدنی این کانه در سال 2015 حدود 27 میلیون تن بوده است که از آن بین، آفریقای جنوبی با 15 میلیون تن بزرگترین تولیدکنندهی کرومیت در جهان محسوب میشود. کشورهای قزاقستان، ترکیه و هند به ترتیب با تولید 3.8، 3.6 و 3.5 میلیون تن در رتبههای بعدی قرار میگیرند.
بهرهبرداری از معادن کرومیت در ایران از سال 1319 در منطقهی سبزوار آغاز شد. در ابتدا این کانه برای تولید آجر نسوز و بیکربنات پتاسیم و یا صادرات به بازارهای جهانی مورد استفاده قرار میگرفت. ولی امروزه از این کانه برای تولید فرو کروم نیز استفاده میشود. ذخایر قطعی کرومیت در ایران، بیش از 5 میلیون تن برآورد شده است که حدود 70 درصد آن تنها در جنوب استان کرمان قرار گرفته است. ظرفیت کلی تولید کرومیت در ایران حدود 225 هزار تن در سال است. بیش از 70% از کرومیت تولید شده در ایران، در بازارهای جهانی به فروش میرسد.
در بین کشورهای همسایه، مهمترین رقیب ایران در تولید کرومیت ترکیه است. عمدهی تولید معدنی ترکیه با ذخیرهی حدود 26 میلیون تن کرومیت، توسط بنگاههای خصوصی با اسکیل کوچک تامین میشود. با افتتاح معادن جدید از بزرگترین ذخیرهی کرومیت ایران در شهرستان فاریاب، امید است که جایگاه ایران در تولید و صادرات این مادهی معدنی باارزش ارتقا یابد. |